Nguyễn-Xuân Nghĩa - Người Việt Ngày 140324
"Hoa
Kỳ Nhìn Từ Bên Ngoài"
* Bạn hay thù, cũng còn phải suy nghĩ đã *
Trên chuyến bay qua Đại Tây Dương để cùng
các lãnh tụ Âu Châu thảo luận về đối sách với Liên bang Nga, Tổng thống Barack
Obama sẽ ngẫm lại chuyện mộng và thực....
Khi Vladimir Putin làm sĩ quan mật vụ cấp
tá của cơ quan KGB và phục vụ tại Đông Đức thì Barack Obama còn là sinh viên. Là
sĩ quan tình báo, Putin chứng kiến sự suy sụp và tụt hậu của Liên bang Xô viết
từ bên trong, còn cậu sinh viên lý tưởng Obama thì bất mãn về nhiều vấn đề xã hội
bên trong nước Mỹ.
Khi Liên Xô tan rã, Putin hậm hực ngẫm lại
tư thế đại cường của nước Nga. Còn Obama thì mơ chuyện cải tạo xã hội Hoa Kỳ
theo quan điểm tiếp nhận được từ nước ngoài, nơi ông sống trong tuổi thiếu niên,
và từ các nhà lý luận cực tả, thậm chí cộng sản như chính ông đã viết trong hồi
ký.
Ngày nay, sự khác biệt ấy kết tinh vào một
mâu thuẫn: khi cả thế giới chấn động về vụ Putin cưỡng đoạt Crimea và uy hiếp
Ukraine thì Chính quyền Obama ưu lo chuyện sai biệt lợi tức và bất công xã hội.
Chúng ta sẽ có dịp trở lại chuyện xã hội này vào dịp khác trên cột mục
"kinh tế cũng là chính trị.
Nhớ lại thì sau khi đắc cử rồi nhậm chức
vào đầu năm 2009, Tổng thống Barack Obama đã nói tới nhu cầu cải thiện quan hệ
với Liên bang Nga, qua khái niệm gọi sai là "reset" - the button. Ông
muốn hòa giải với lãnh tụ Putin để cùng cải tạo quan hệ quốc tế và lấy một số
quyết định ôn hoà hơn vị tiền nhiệm. Khi tái tranh cử, ông cũng nói thầm với
Dimitri Medvedev tại Seoul, rằng nhắn với Putin là đợi ông tái đắc cử thì sẽ "linh
động" hơn.
Barack Obama không hề nghĩ đến việc gây
mâu thuẫn hoặc thậm chí xung đột hay tấn công nước Nga. Năm ngoái, ông còn thiết
tha bán cái cho Putin giải quyết các hồ sơ gai góc của mình là Iran và Syria.
Chí tình đến thế thì thôi!
Nhưng vì ảo giác của mình, ông không hiểu
tâm tư của Vladimir Putin.
Tổng thống Putin đã thấy sự thịnh suy của
nước Nga từ thời Liên Xô qua thời Liên bang Nga. Ông ý thức được là nước Nga
suy yếu từng bị các đại cường tấn công trong lịch sử. Khi Liên Xô tan rã, lãnh
thổ Nga đã mất đất mất người. Sau đó, trong 10 năm khủng hoảng của Nga, lý tưởng
dân chủ và tự do của các nước Tây phương, và của Chính quyền Obama sau này, khiến
nhiều nước Đông Âu đi theo Âu Châu, cải tạo kinh tế và chính trị, được Minh ước
NATO bảo vệ.
Nhìn từ quan điểm của Putin, tấm khiên phòng
thủ của NATO chính là mũi công về an ninh: võ khí chiến lược của NATO đã vào sát
biên giới Nga, có thể khống chế các biên vực và vùng trái độn để bảo vệ nước
Nga. Đằng sau là trào lưu dân chủ được Tây phương cỗ võ, là lý tưởng tự quyết của
các sắc tộc. Nghĩa là hai mối nguy khác 1) cho chế độ tập quyền của Putin tại
Moscow và 2) cho sự toàn vẹn của lãnh thổ Liên bang Nga.
Khác với tư duy lạc quan của những người
tin tưởng vào sức mạnh của tự do và dân chủ, lãnh đạo nước Nga từ thời xa xưa
cho đến Putin ngày nay đều bi quan về an ninh của Tổ quốc. Họ đều có phản ứng lấy
công làm thủ! Họ không quên rằng vào năm 1916 Tổng thống Woodrow Wilson của Mỹ
có thể là tay phản chiến còn hơn Obama, qua năm sau thì các sư đoàn Mỹ đã có mặt
tại Âu Châu trong Thế chiến I, khi nước Nga đổi chủ. Nước Đức có thể bị khủng
hoảng nặng về kinh tế và kiệt quệ về quân sự năm 1932, chứ qua thời Hitler, chỉ
có sáu năm sau, Đức là đại cường Âu Châu, và mươi năm sau khi tấn công thẳng vào
lãnh thổ của Nga.
Vì suy nghĩ như vậy, sau khi khống chế
Georgia năm 2008, Putin đã uy hiếp Ukraine nhờ võ khí năng lượng là khí đốt vào
đầu năm 2009, khi Obama đòi cải thiện quan hệ Mỹ-Nga. Qua năm 2010, Putin cải cách
về quân sự v àtung sáng kiến thực hiện chế độ Liên hiệp Quan thuế Âu Á, từ Âu
sang Á, để dùng kinh tế và an ninh ràng buộc các nước biên vực. Trong khi đó,
Hoa Kỳ vẫn xúc tiến chương trình tài giảm binh bị với Liên bang Nga qua hiệp định
gọi là New START, và Obama hủy bỏ việc thiết lập lá chắn phòng thủ tại Ba Lan và
Cộng hòa Tiệp do Chính quyền George W. Bush đề xướng.
Nhìn từ bên ngoài, ta thấy ra sự kiên trì
hòa hoãn của Tổng thống Mỹ và quyết tâm bành trướng của Tổng thống Nga.
Ngẫm lại thì qua vụ Ukraine, Putin có loại
quyết định hợp lý với lý luận của ông ta, và chẳng ngại gì khi bị kết án là tái
diễn - hay hâm nóng - Chiến tranh lạnh. Hoặc trở về động thái của Thế kỷ 19! Điều
ấy có thể cho thấy trước nhiều nước cờ "lấy công làm thủ" của Putin.
Thí dụ như khuynh đảo nội tình hoặc uy
hiếp biên giới Ukaine, khống chế các nước khác trong vùng biên vực, từ ba xứ Cộng
hoà Baltic tới Moldova, hoặc gây phân hóa trong nội bộ Liên hiệp Âu châu nhờ võ
khí kinh tế, và ly gián Tây phương qua lằn nứt Âu-Mỹ, v.v....
Sau nhiều năm mộng du trong cõi viễn mơ,
Barack Obama đang trở về với thực tế phũ phàng và sẽ phải quan niệm lại vai trò
của nước Mỹ trong một thế giới không ổn định. Thế giới này vốn không ổn định và
xưa nay Hoa Kỳ phải thực hiện chính sách quân bình các thế lực đối trọng ở bên
ngoài, để các quốc gia cứ phải gườm nhau mà không xâm phạm vào quyền lợi của nước
Mỹ.
Khi hữu sự thì để của đi thay người - người
đây là sinh mạng của xứ khác.
Sau hai Thế chiến đầy tổn thất sinh mạng
của dân Mỹ, và sau thất bại thê thảm tại Việt Nam, Hoa Kỳ dưới các triều đại Dân
Chủ hay Cộng Hoà đều tự điều chỉnh là ào ạt viện trợ về kinh tế và quân sự để khỏi
đổ quân vào chiến địa. Sai lầm của Bush trong cuộc chiến đầy hao tốn chống khủng
bố Hồi giáo – hao tốn về kinh tế và chính trị hơn là sinh mạng chiến binh – đã giúp
Obama đắc cử. Sai lầm của Obama đã khiến Putin có thể mạnh tay làm đảo lộn tương
quan lực lượng tại đại lục địa Âu Á. Người sẽ kế nhiệm ông sau cuộc bầu cử 2016
sẽ lại điều chỉnh nữa, để Hoa Kỳ trở về chủ trương cố hữu của mình. Đấy là lúc
nước Mỹ sẽ gặt hái thành quả thật ra chẳng có gì bất ngờ, là kinh tế Liên bang
Nga sẽ lại hụt hơi và người dân nói đến thời "hậu Putin"....
_________________________
Chuyện
chỉ có tại nước Mỹ
Đã nhắc đến một đề tài thời thượng của nước
Mỹ là nạn bất công xã hội - thiểu số cực giàu thì càng giàu trong khi thành phần
trung lưu lại thấy lợi tức không tăng từ năm năm qua và dân nghèo thì được trợ
cấp tới số kỷ lục – xin mách ngay giải pháp của vợ chồng Colin và Andrea
Chisholm tại Minnesota. Họ xin trợ cấp xã hội và lãnh phiếu thực phẩm tại
Minnesota để... mua du thuyền trị giá hơn triệu bạc và đi xe Lexus du dương tại
Florida. Dĩ nhiên là họ đang bị toà án truy tố và nhà chức trách truy nã. Nước
Mỹ bất công thật! Nếu thoát án tù, hai vợ chồng có thể mở công ty tư vấn về nghệ
thuật gian lận để nhận tiền trợ cấp mà sống đời triệu phú...
An excellent writing ! Thanks .
Trả lờiXóaPls double check "...Họ không quên rằng vào năm 1916 Tổng thống Woodrow Wilson của Mỹ có thể là tay phản chiến còn hơn Obama, qua năm sau thì các sư đoàn Mỹ đã có mặt tại Âu Châu trong Thế chiến II, khi nước Nga đổi chủ."
World War I or II ?
Xin cám ơn, đã sửa ngay thành Thế chiến I.
XóaNXN
Nhận xét này đã bị tác giả xóa.
Trả lờiXóaSuc manh lon nhat cua nuoc My khong chi ve kinh te, quan su ma la nen dan chu tai day. Trong suot 6 nam qua, nguoi dan da nhan ra su vung ve , thieu kinh nghiem va ban lanh yeu ot cua Obama so voi su gia dan, gian manh va tham vong cua Putin. Chi trong vong 2 nam nua, nguoi dan My se chon lua mot nguoi ke nhiem co ban lanh hon, tai nang hon de thay doi cuoc dien hom nay. Chung ta hay cho xem.
Trả lờiXóahình như Putin diễn hơi lố bác Nghĩa à
Trả lờiXóahttp://www.dailykos.com/story/2014/03/24/1287052/-Petition-to-allow-Alaska-to-rejoin-Russia-garners-17-000-signatures#