Tippi Hedren, Bà Mẹ Đỡ Đầu Việt Nam Nail

Kiều Chinh - Việt Báo Xuân Bính Thân 2016

Nhớ chuyện xưa, và tri ân "Bà Mẹ của Ngành Nail Việt Nam tại Hoa Kỳ"    

 * Kiều Chinh và Tippi Hedren, bạn chân tình và ân nhân của ngành Nail Việt Nam - Ảnh O.C. Register *

Đánh dấu 30 năm người Việt tị nạn, Việt Báo Xuân Ất Dậu 2005 có bài của chủ biên Nguyễn Xuân Nghĩa phỏng vấn nữ tài tử Tippi Hedren tại Hollywood.
 

Là Phó Chủ Tịch Hội Thiện Nguyện “Food for the Hungry,” cùng với chủ tịch hội là Tiến sĩ Larry Ward, Tippi đã tổ chức trại Hope năm 1975, đón 5.000 Việt di tản tới miền Bắc Cali, mở lớp học nghề Nail đầu tiên, giúp chị em tị nạn tìm việc.

Thời người Việt ào ạt vượt biên tìm tự do, Dr. Larry Ward lo lập những trạm tiếp cứu ở Thái Lan giúp người vượt biên đường bộ. Trong khi ấy, Tippy Hedren trực tiếp điều hành con tầu Akuna, 18 tháng tuần hành biển Đông để cấp cứu thuyền nhân Việt.

Nhiều người Việt đã được cứu mạng trên bộ, trên biển. Nhiều người từng thành công trong lãnh vực y tế, điện toán, hoặc ngành nail có thể đã chịu ơn Larry và Tippi. Tiến sĩ Larry Ward đã qua đời năm 2003, nay chỉ còn lại Tippi Hedren.

Sau 40 mươi năm tị nạn, cộng đồng Việt đứng vững, người Việt đã chiếm phân nửa thị phần ngành Nail tại Bắc Mỹ. Tippi đã hơn 80 tuổi. Báo xuân Việt Báo năm nay trân trọng giới thiệu bài viết của Kiều Chinh về câu chuyện được kể khi vinh danh Tippi Hedren, bà mẹ đỡ đầu ngành Nail của người Việt tại Hoa Kỳ.

* * *

Từ năm 1965, thời chiến tranh Việt Nam, nhiều nghệ sĩ từ Hollywood tới Saigon thăm viếng ủy lạo tinh thần binh sĩ Mỹ ngoài chiến trường. Họ đi theo chương trình USO Tour và một số đã tới với KC Talk Show trên truyền hình như Danny Kaye, Johnny Grant the Hank Snow Band, Glenn Ford, Diane McBain, Tippi Hedren…

Mười năm sau, cuối Tháng Tư 1975, mấy ngày trước khi Saigon đổi chủ, tôi ra đi trên chuyến bay sau cùng rời phi trường Tân Sơn Nhất.

Nền Cộng Hòa tại miền Nam đang hấp hối. Thông hành ngoại giao do chính phủ VNCH cấp bị coi là vô giá trị, không nước nào chịu cho nhập cảnh. Cũng không nước nào chịu nhận đơn xin tị nạn của người Việt khi tình hình chưa dứt khoát. Cách duy nhất khi đã lên máy bay là phải... bay vòng vòng để chờ.

Tay trắng, sau mấy ngày vất vưởng, máy bay đáp xuống phi trường Toronto đúng 6 giờ chiều ngày 30 tháng 4 năm 1975. Và Kiều Chinh trở thành người tỵ nạn Việt Nam đầu tiên tại Toronto, Canada, một xứ sở an bình.

Tháng Tư, trời Bắc Mỹ vẫn còn lạnh. Tới Sở Xã Hội - "Welcome House"- để lãnh một áo manteau cũ và được trợ cấp 75 dollars, sau đó đi tìm việc làm. Người thư ký sở xã hội hỏi:

- What is your professional skill? (Nghề chuyên môn của bà là gì?)

- I am an actress. (Tôi là diễn viên điện ảnh)

- We are not doing casting here (Chúng tôi không tuyển lựa tài tử ở đây), người thư ký nói. Sau đó, bà ta bảo nhìn lên bảng danh sách những việc làm đang cần người, cái nào đã đánh dấu X tức là việc đã có người nhận.

Trên bảng thấy chỉ còn dòng chữ cuối chưa có dấu X và việc làm là: "Cleaning after the chicken." (Làm sạch chuồng gà).

Tôi nhận việc làm này với mức lương tối thiểu hai dollars một giờ.

Dậy sớm từ năm giờ sáng, đi xe lửa ra ngoại ô Salboro. Tới nơi, nhân viên trại gà phát cho đôi giày boot cao su cao tới đầu gối, áo mưa dầy, băng bịt miệng và chỉ ra nơi để kéo vòi nước. Không phải thứ vòi nước nhẹ nhàng như vòi cao su tưới ở nhà, mà là vòi to, nặng như vòi của xe chữa cháy! Khi bật nước lên, sức phản hồi của nước mạnh mạnh tới mức có thể xô ngã mình, phải luôn cố gắng mà đứng vững.

Bắt đầu làm việc lúc sáu giờ sáng khi gà mới mở mắt. Bật vòi nước, vác ống nước trên vai và tay cầm ống nước xịt… cứ thế đi, đi xa hàng dặm, mùi phân gà xông lên đến chóng mặt.

Sau những ngày vất vả làm công việc của một người "cleaning after the chicken" trong một trại gà mênh mông ở xa thành phố Salboro, Canada, sức khỏe không cho phép tiếp tục công việc trong "thế giới gà" này. Tôi quyết định dùng trọn số tiền kiếm được trong mấy ngày làm sạch chuồng gà để gọi điện thoại long distance sang Mỹ cầu cứu với mấy người quen.

Gọi người thứ nhất: Burt Reynold, nam diễn viên đóng phim với tôi trong "Operation CIA", không gặp. Người thứ hai: Glenn Ford, không nói chuyện được. Người thứ ba, William Holden, bà vợ trả lời, "Chúng tôi đã ly dị nhau rồi, bà có thể kiếm Bill (Willian) qua Agent, đây là điện thoại. Gọi Agent cho biết William Holden đang đi săn bắn (hunting) ở Châu Âu một tháng nữa mới về.

Chỉ còn 15 dollars cuối cùng, tôi đánh liều gọi một người mà tôi chỉ được gặp có một lần cách đây 10 năm: Tippi Hedren.

Đường dây bên kia vọng lên:

- Tippi đây, Ai đó?

Tôi luống cuống, nước mắt trào ra:

- Tippi, Kiều Chinh, Kiều Chinh đây, Saigon, Việt Nam còn nhớ không?

- Nhớ, nhớ. O My God. Chinh đang ở đâu?

- Không nói tiếp được, tôi hết tiền, xin gọi lại số này.

"Đừng khóc. Đừng khóc, Tippi gọi lại và cho biết sẽ thu xếp mọi chuyện OK."

Hai ngày sau, tôi nhận được điện tín của Tippi, kèm thư và vé máy bay của tổ chức "Food for Hungry" mời diễn viên Kiều Chinh qua Mỹ, dự Lễ Khánh Thành trại Hope Village ở Sacramento, Trung Tâm Tiếp Cư đầu tiên dành cho người Việt tị nạn tại Hoa Kỳ.

Tới phi trường Sacramento, trời đã tối, lạnh. Tippi đứng đợi tôi. Ôm nhau, mừng mừng, tủi tủi, cả hai chúng tôi cùng khóc trong tay nhau. Tippi hỏi baggage đâu, tôi lắc đầu, chỉ có thế này thôi, một túi vải nhỏ trên vai!

Tippi đưa tôi về trại Hope Village.

Nơi đây, trước là một bệnh viện lớn chiếm trọn ngọn đồi vắng vẻ xa dân cư. Năm 1975, khu bệnh viện bỏ trống, được biến thành trại tiếp đón hơn 500 gia đình Việt Nam đầu tiên định cư tại California. Trại do tổ chức thiện nguyện Food for the Hungry điều hành, President là Doctor Larry Ward và Tippi Hedren là Vice President.

Ngủ qua đêm, sáng hôm sau Chủ Nhật, lễ khánh thành Hope Village được tổ chức với sự tham dự của cả ngàn người Việt lần đầu thành dân tị nạn tại Mỹ.

Buổi lễ bắt đầu bằng nghi thức chào cờ trang trọng. Sau những ngày tan tác, đây là lần đầu tôi thấy lại quốc kỳ Việt Nam trên đất Mỹ. Nhạc trỗi quốc thiều. Lá cờ vàng ba sọc đỏ được kéo lên từ từ. Mọi người đứng lên hát theo nhạc. Một số đứng nghiêm, giơ tay chào theo kiểu nhà binh dù họ mặc thường phục. Đó là những quân nhân Việt Nam Cộng Hòa đã lìa xa đồng đội. Trong tiếng hát quốc ca vào lúc bắt đầu phần đời lưu vong, có lúc tôi thấy mọi người và chính mình đều khóc.

Sau lễ chào cờ, tôi được yêu cầu lên sân khấu - một bục gỗ dã chiến - để phát biểu chào đón đồng hương và cám ơn nước Mỹ, người Mỹ đã mở vòng tay đón chúng tôi tới mảnh đất này để nhận nơi đây là quê hương.

Tôi thấy có tướng Kỳ, tướng Chức, Trung tá Lê Xuân Vinh. Trong số những người quen biết, có nha sĩ Nguyễn Bá Khuê, nhà báo Đỗ Ngọc Yến, nhà văn nữ Trùng Dương…. Những ngày tại Hope Village, nhìn ra nhau, xiết tay nhau trong hoàn cảnh bơ vơ thật là những kỷ niệm khó quên.

Sau lễ khánh thành, tôi ở lại trại cùng Tippi, hàng ngày làm công việc tiếp tế bữa ăn, dọn dẹp trong bếp, phát chăn màn, quần áo, làm thông dịch viên, giúp điền giấy tờ, người này ơi, người kia gọi, bận rộn suốt ngày.

Sau khi rời trại Hope Village, Tippi đưa tôi về ở cùng nhà, hàng ngày lái xe đưa tôi đi lo giấy tờ để được ở lại Mỹ do Tippi trực tiếp bảo trợ. Khi đó, Melanie Griffith, con gái Tippi mới ra ở riêng với bạn trai tài tử Don Johnson và tôi chiếm phòng của Melanie. Tôi ở đó, mặc quần áo của Tippi, cũng chính Tippi lo cho tôi vào hội của Hội Điện Ảnh SAG (Screen Actor Guild), mang tôi đến những sinh hoạt hội hè để có thể quen biết làm việc ở Hollywood. Từ đây, một trong những việc làm đầu tiên của tôi với Hollywood là một vai trong TV show M.A.S.H, đồng diễn với nam tài tử Alan Alda.

Bao năm qua, Tippi luôn dành cho tôi tình thân quý như chị em ruột. Chúng tôi có mặt bên nhau bất kể đêm ngày, trong mọi cảnh buồn nhất, vui nhất. Khi Tippi nhận vinh dự đặt bàn tay vào ngôi sao trên vỉa hè đại lộ Hollywood "Walk of Fame" tôi được yêu cầu phát biểu. Sinh nhật 80 của Tippi do vợ chồng Melanie Griffith - Antonio Banderas tổ chức, tôi nói lời mừng. Khi Hollywood làm phim tài liệu về cuộc đời, sự nghiệp Tippi, tôi được yêu cầu dự phỏng vấn. Và hôm nay, khi ngành Nail Việt Mỹ cùng vinh danh Tippi, tôi vinh dự được kể lại chuyện 40 năm….

Hope Village ngày ấy chỉ là một trại tiếp cư. Hơn 5.000 người Việt tị nạn đầu tiên tại Hoa Kỳ đã tới đó, chỉ để chờ đợi các cơ quan, nhà thờ bảo lãnh. Tất cả rồi sẽ rời trại đi theo người bảo trợ, tản mát khắp nơi, đi đâu chưa biết.

Bà con ta ngày ấy nhiều người chưa thông thạo Anh ngữ. Trong các gia đình công nhân viên chức, nhiều bà chưa đi làm bao giờ, không quen nói tiếng Anh, cũng không biết công việc làm tại nước Mỹ ra sao. Trong những lúc thăm gặp, tôi được các chị em yêu cầu trình bày với Tippi nhiều lo âu, thắc mắc về nghề nghiệp

Qua những lần gặp gỡ ấy, Tippi nhiều lần khen phụ nữ Việt đảm đang, khéo thu vén mọi chuyện, giỏi chăm sóc con em. Từ đây, Tippi nảy ra ý định giúp các bà các cô đi làm nail. Sau đó, chính Tippi giúp tổ chức lớp học nghề Nail ngay trong trại. Người dạy là bà thợ làm nail quen biết của Tippi. Lớp học Nail đầu tiên này có 20 nữ học viên, sau đó được giúp thi lấy bằng hành nghề.

Từ đó, những học viên Nail xuất thân từ Hope Village đều kiếm được việc làm dễ dàng. Rồi cứ thế rủ nhau, số người Việt vào nghề nail ngày càng đông, càng mạnh. Các cơ sơ, cửa tiệm Nail khắp Bắc Mỹ, số đông do người Việt làm chủ. Phim ảnh, báo chí viết về lịch sử ngành nail gọi Tippi là Mother of the Vietnamese Nail Profession / Bà mẹ nghề Nail của người Việt.

Nhân kỷ niệm 40 năm di tản, chị Kim Dung cùng một số các chị trong nhóm làm nail đầu tiên, chị Thuần Lê, Ái Lan, Vũ Thị Anh, Đặng Chiêu Hy, Tôn Nữ Diệu, Nguyễn Thị My, Nguyễn Thị Bạch Yến, Từ Cát, Mỹ Hạnh… đã tổ chức một buổi Reunion / hội ngộ tại Nhật Báo Người Việt. Nhân dịp này, một số trại viên cũ của Hope Village 1975 cũng dự để cám ơn và vinh danh Tippi Hedren.

Ngày 23 tháng 9, 2015, tại Beverly Hill, tổ chức Beauty Changes Lives Foundation và CND / Creative Nail Design, công ty sản phẩm nail hàng đầu thế giới, đã tổ chức vinh danh Tippi Hedren, với sự tham dự đông đảo của ngành nail Việt-Mỹ.

Đặc biệt sau câu chuyện về Tippi, trong không khí xúc động, Bà Jan Arnold, Co-founder của công ty CND đã loan báo khởi sự một học bổng dành cho ngành Việt Nail mang tên “Tippi Hedren Nail Scholarship.” Quĩ học bổng chính thức được thành lập với ngân khoản đầu tiên do CND hiến tặng, 184.000 Mỹ kim. Một cuộc họp mặt lớn với ngành Nail Việt-Mỹ được dự trù tổ chức tại Las Vegas sẽ loan báo các bước tiến kế tiếp.

Chúc mừng ngành nail Việt thành công trên đất Mỹ.

Chúc mừng học bổng “CND -Tippi Hedren Nail.” Và trân trọng cám ơn người nghệ sĩ, nhà hoạt động nhân đạo, bà bảo trợ của tôi: Tippi Hedren, Viet-Nail-Godmother!

____
 
(Trích Xuân Việt Báo Tết Bính Thân 2016 - còn nhiều hình ảnh ý nghĩa, chí có trên báo Xuân!)