Nguyễn-Xuân Nghĩa Việt Báo Ngày 160514
Quậy chi cho lắm - tắm cũng ở truồng....
* Toàn những quốc gia yêu nước tại Đông Á *
Khác với tham vọng
của quốc hiệu, Trung Quốc không hề là trung tâm của thế giới mà chỉ có thể là
trung tâm của Đông Á, khu vực miền Đông của đại lục địa Âu-Á, đại lục trải dài
từ Tây Âu tới Viễn Đông. Về địa dư, trên đại lục Âu-Á, khu vực ta gọi là Á Châu
tiếp cận với Âu Châu, nơi quy tụ các quốc gia bán đảo hay quần đảo, tiếp cận
với các nước Trung Đông và Phi Châu và với Úc Châu ở mạn Đông Nam….
Ngày nay, do bản
chất Trung Hoa và Cộng sản, Trung Cộng đang trở thành vấn đề của Đông Á.
Vì các đặc tính
địa dư, lịch sử và văn hóa, Á Châu không là một quần thể thống nhất mà có rất
nhiều dị biệt. Là một phần của Á Châu và tiếp giáp với Thái Bình Dương, khu vực
Đông Á cũng có những khác biệt tương tự với nhiều xung đột khốc liệt từ hai trăm
năm về trước…. Chúng ta sẽ nhìn lại khu vực Đông Á này, trước tiên từ tấm bản
đồ.
Giới địa dư học
phân biệt bốn vùng khác nhau trong khu vực Đông Á. Cùng tấm bản đồ, ta nên dùng
thêm cuốn lịch để nhìn lại toàn cảnh.
***
Từ biển xanh nhìn
vào và từ Bắc xuống Nam, thứ nhất, ta có bán đảo Triều Tiên tiếp cận với hai
quốc gia đại lục là Trung Quốc và Nga, và một quốc gia quần đảo là Nhật Bản. Ba
cường quốc Tầu, Nga và Nhật đã từng gây chiến với nhau từ đầu thế kỷ 19, và bản
đảo Triều Tiên còn là địa bàn của Chiến tranh Cao Ly năm 1950 giữa Liên Xô và
Trung Cộng với Hoa Kỳ, một siêu cường Thái Bình Dương. Giữa mấy lần xung đột ấy
- 1894, 1905 và 1950 – là Đệ nhị Thế chiến với trận chiến Thái Bình Dương
1941-1945 và hậu quả là sự hiện hữu của hai nước Nam và Bắc Hàn trên bán đảo
Triều Tiên.
Từ phương Bắc nhìn
xuống, Đông Á có vùng thứ hai là quần đảo Thái Bình Dương, ở giữa là Nhật Bản,
hiện hữu bên Đài Loan và Phi Luật Tân là ba quốc gia bao quanh vùng biển cận
duyên mà Trung Quốc gọi là Hoa Đông, East China Sea. Xưa nay, cường quốc Trung
Hoa trong lục địa đã nhiều lần bị ảnh hưởng ngoại nhập, thậm chí chiến tranh,
cùng từ biển Hoa Đông vào bên trong.
Vùng thứ ba là một
quần thể còn phức tạp hơn vì nằm giữa hai cường quốc Á Châu là Trung Quốc và Ấn
Độ.
Đấy là bán đảo
Đông Dương mà xưa kia dân Âu Châu gọi là bán đảo Ấn-Hoa, Indo-China, bên cạnh
Miến Điện, Thái Lan và bán đảo Mã Lai nơi tiếp giáp các quốc gia quần đảo là Mã
Lai Á (Malaysia) và Nam Dương (Indonesia). Ở giữa vùng đất này là biển Đông Nam
Á mà Trung Quốc gọi là biển Hoa Nam (South China Sea) và dân ta gọi là Đông
Hải. Xin nhắc lại, tên gọi chỉ phản ảnh khái niệm địa dư chứ không là chủ quyền
và trong thế kỷ 20, Trung Cộng đã muốn kiểm soát vùng này qua các tổ chức cộng
sản mà chuyện bất thành. Ngoại lệ là Việt Nam, với trận chiến 30 năm của dân
tộc với kết quả là đảng Cộng sản Việt Nam thống nhất cả nước dưới lá cờ đỏ và
dâng cho Tầu.
Nhưng chưa hết rắc
rối đâu, vì vùng đất thứ tư của khu vực Đông Á lại là… phân nửa nước Tầu!
Từ ngoài biển nhìn
vào, Trung Quốc tiếp cận với biển Hoa Đông ở phía Bắc và Hoa Nam ở phía Nam,
hai mặt biển cận duyên của các quốc gia bán đảo hay quần đảo, từ Đài Loan đến
Nhật Bản, Phi Luật Tân, Nam Dương và Việt Nam, v.v… Từ Bắc Kinh mà ngó ra hướng
Đông, đây là nơi họ nhìn đâu cũng thấy kẻ thù.
Nhưng về địa dư thì chỉ có phân nửa
Trung Quốc mới là Đông Á.
Đấy là vùng đất có
độ ẩm cao nhất nên thuận tiện cho việc trồng trọt canh tác từ ngàn xưa và là
cái nôi của văn minh Trung Hoa, khoảng đất này rộng chừng 600 cây số từ ngoài
biển vào trong, có hai dòng sông lớn là Hoàng Hà ở mạn Bắc và Dương Tử ở miền
Nam. Đi xa hơn vào hướng Tây, lãnh thổ ngày nay của Trung Quốc có các vùng đất
bị khóa trong lục địa và là nơi sinh sống truyền thống của các sắc tộc Mông,
Hồi, Tạng: Nội Mông, Tân Cương và Tây Tạng. Trung Quốc đã thôn tính và chiếm
đóng vùng đất khô cằn bát ngát ấy làm vùng trái độn quân sự. Người ta có thể
dán nhãn là Tây Vực, Trung Á hay “hạch tâm nghĩa lợi” của Bắc Kinh, nhưng không
thể gọi vùng đất ấy là Đông Á.
Và đấy là nỗi lo
của Bắc Kinh.
Viết lại cho gọn,
khu vực Đông Á có bốn vùng: 1/ bán đảo Triều Tiên bên Nhật Bản, 2/ quần đảo
Thái Bình Dương tại Đông Bắc Á, 3/ quần đảo Thái Bình Dương tại Đông Nam Á và… 4/
phân nửa miền Đông của nước Tầu. Nhìn từ Bắc Kinh, vây quanh phân nửa ấy chỉ thấy
toàn những chướng ngại, từ sau lưng ra ngoài biển. Và phía Tây của Thái Bình
Dương, có Hoa Kỳ vẫn là siêu cường toàn cầu về mọi mặt kinh tế, quân sự và khả
năng sáng tạo trong vài chục năm nếu không nói là cả thế kỷ!
Cuộn lại tấm bản
đồ, chúng ta bước vào thế kỷ 21….
***
Sau Thế chiến II,
Nhật Bản đã trỗi dậy từ đổ nát của chiến tranh và trở thành cường quốc kinh tế
theo con đường hòa bình và dân chủ với lực đẩy là thị trường. Từ quãng 1980 trở
về sau, ngoài Nhật Bản, các nước Đông Á cũng đã phát triển thật nhanh và lần đầu
tiên mà lượng hàng hóa giao dịch qua biển Thái Bình đã lớn hơn lượng hàng mua
bán giữa các quốc gia kỹ nghệ Âu-Mỹ qua Đại Tây Dương là vào năm 1983. Học
theo Nhật Bản và các nước rồng cọp Đông Á, Trung Quốc cũng nhập cuộc từ năm
1980 trở đi và đạt mức tăng trưởng rất cao trong ba chục năm liền.
Nhưng đấy là tăng
trưởng thiếu phẩm chất và chính trị thiếu hội nhập nên các tỉnh Đông Á của xứ
này đã bỏ rơi các tỉnh bên trong….
Tại bên ngoài, khu
vực Đông Á làm ăn phát đạt ấy có hai nền kinh tế đứng hạng nhì và hạng ba thế
giới là Tầu và Nhật. Cả hai quốc gia ấy, cùng với Nam Hàn đều cần đến nguyên
liệu và nhiên liệu từ Trung Đông, Phi Châu hay Úc Châu và phải chuyên chở qua
các eo biển. Then chốt nhất là Eo biển Malacca trên bán đảo Mã Lai, nơi vận
chuyển 65% của dầu khí toàn cầu và một phần ba tầu hàng từ Thái Bình Dương qua
Ấn Độ Dương. Chung quanh và ngay trong vài năm tới, các nước Đông Nam Á như Nam
Dương, Phi Luật Tân và Việt, Miên, Lào, Miến, đang ra sức khai thác nạn lão hóa
dân số tại Nhật Bản và tại Trung Quốc để thành một chuỗi công xưởng ráp chế từ
Hoa lục sẽ chuyển ra ngoài.
Nhìn từ Bắc Kinh
không phải trên tấm bản đồ mà qua bản tổng hoạch đồ kế toán thì đấy là vấn đề
kinh tế chính trị.
***
Nền kinh tế sẽ gặp
kỷ nguyên “tân thường thái”, trạng thái bình thường mới hay “new normal” là không thể tăng trưởng cao
như xưa. Mà cũng chẳng thể kích thích tăng trưởng bằng tín dụng ngân hàng, như
Tập Cận Bình và ban tham mưu lãnh đạo kinh tế của ông vừa xác nhận tuần qua sau
khi kín đáo đả kích Tổng lý Quốc vụ viện là Thủ tướng Lý Khắc Cường. Kinh tế xứ
này sẽ tăng trưởng thấp hơn và tìm lực đẩy mới là tiêu thụ nội địa thay cho lực
đẩy trước đây là đầu tư và xuất cảng. Họ phải chuyển hướng nếu không thì bị
khủng hoảng và chuyển hướng với ba rủi ro là thất nghiệp cao, núi nợ sẽ sụp và sự bất mãn của đảng viên cán bộ và cả quân đội thuộc các tỉnh nghèo đói lạc
hậu bên trong.
Chưa nói tới nạn
khủng bố Hồi giáo tại Tân Cương!
Thật ra, kỷ nguyên
phát triển của Đông Á vừa rồi chỉ là ngoại lệ ngắn ngủi so với biết bao lầm
than chinh chiến trong khu vực trải qua Thế kỷ 21 và trước đó nữa.
***
Việc Trung Quốc bị
Nhật chiếm đóng và nội chiến Quốc-Cộng là một thảm kịch, kết thúc với thảm kịch
Mao Trạch Đông khi Trung Quốc trở thành Trung Cộng, tiếp theo là chuỗi binh đao
của Thế chiến II rồi Chiến tranh Cao Ly và Việt Nam, kết thúc với Nội chiến tại
Kampuchia và sự can thiệp của Việt Nam Cộng Sản vào xứ Chùa Tháp vì quái thai
Khờ Me Đỏ do Bắc Kinh và Hà Nội ấp nhau mà đẻ ra. Chìm sâu bên dưới và bị lãng quên là
trận chiến của Trung Cộng tại Việt Nam năm 1979, mở đầu cho kế hoạch chiếm đoạt
vùng biển Đông Nam Á kể từ 1988 và được Hà Nội hợp thức hoá với Trung Cộng qua
nhiều đợt mật đàm từ những năm 1991 trở về sau….
Ngày nay, Đông Á
có hai điểm nóng là biển Hoa Đông và Hoa Nam của Trung Cộng.
Then chốt nhất
trong quá khứ và cho tương lai là quan hệ giữa Trung Cộng với Nhật Bản, hai
cường quốc đã rẽ qua hai hướng trái ngược. Bị thất trận, Nhật Bản từ bỏ con
đường chiến tranh từ năm 1945 để trở thành cường quốc kinh tế dân chủ nhưng nay
lại bị lôi về quá khứ do sự xuất hiện của Trung Cộng với tham vọng bá quyền.
Nhưng trên đỉnh cao của tham vọng ấy, Trung Cộng cũng gặp nhiều thách đố ngặt
ngèo ở bên trong và động thái quá ngang ngược lại khiến các nước trong khu vực
duyệt lại quan hệ.
Sau giai đoạn tăng
trưởng nóng, Đông Á đang trôi vào Chiến tranh lạnh khi đà tăng trưởng của Trung
Cộng cũng lại giảm. Trong loạt bài tới, chúng ta sẽ tìm hiểu chuyện này….
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét